Ντίνα Παμπαλλή, Ο Φιλελεύθερος, 19 Απριλίου, 2006
ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΣ πάντα το ατελείωτο κι επικίνδυνο ταξίδι του έρωτα, πατώντας συνεχώς σε τεντωμένο σκοινί και ως άλλος ακροβάτης, προσπαθεί να ισορροπεί τις καλλιτεχνικές του εκφράσεις και διαθέσεις με τη γύρω του πραγματικότητα, όσο σκληρή κι αν είναι αυτή. Ο Ρήνος Στεφανή παρουσίασε αυτές τις μέρες μια καινούργια σειρά έργων του, με τον τίτλο «Amacayacu». Όνομα προερχόμενο από άλλους κόσμους, ο ίδιος θα μας πει ότι, δεν ήταν στους πρωταρχικούς του στόχους να δημιουργήσει μυστήριο, αφού όμως έγινε, είναι κι αυτό ένα στοιχείο της τέχνης. Διευκρινίζει ότι δεν έχει άμεση σχέση με το νόημα που βγαίνει μέσα από τα έργα, βγαίνει μάλλον μέσα από τα ταξίδια του, στον Αμαζόνιο, στην Κίνα και αλλού.
Έργα με λάδι, όπου για μια ακόμα φορά κυριαρχεί η φιγούρα, περισσότερο το περίγραμμά της και με το σώμα να εκπέμπουν τη δική τους ενέργεια, με την οποία ο καλλιτέχνης θέλει να αγγίζει την ουσία των πραγμάτων, να φτάσει στην ψυχή. Ο άνθρωπος αλλά και το δέντρο, τα δύο κύρια στοιχεία σ’ αυτή τη νέα σειρά. Κορμοί που συρρικνώνονται και μαζί τους κι οι αξίες που διέπουν τη ζωή μας. Κι όλα αυτά μέσα από ένα παιγνίδι αντιθέσεων, της λογικής και του συναισθήματος, των χρωμάτων και των γραμμών, του καθημερινού και του διαχρονικού, της ανοχής και του αγώνα για δημιουργία και αλήθεια. Τον Ρήνο Στεφανή τον συναντήσαμε στην γκαλερί Γκλόρια και κουβεντιάσαμε για το έργο του και για το τι σημαίνει για τον ίδιο το να είναι καλλιτέχνης.
-Στην έκθεση βλέπουμε τον άνθρωπο να κουβαλά κορμούς δέντρων. Άξιος, λοιπόν, της μοίρας του, αφού δεν είναι άμοιρος της καταστροφής της φύσης;
Είναι όλα αυτά, αλλά επειδή τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια η δουλειά μου είναι «φιγουρατίφ», η φιγούρα δηλαδή βρίσκεται στο κέντρο της σύνθεσης και τα άλλα στοιχεία περιστρέφονται γύρω από αυτή. Εδώ βρίσκεται το δέντρο, το οποίο έχει τόσο συρρικνωθεί που έγινε κορμός, ένα κομμάτι ξύλο.
-Εδώ υπεισέρχεται και το θέμα τέχνη και περιβάλλον;
Φυσικά, αφού πίσω από τον κορμό η αμέσως προηγούμενη έννοια είναι το οικολογικό περιβάλλον. Αλλά εμένα η δουλειά μου είναι να διαπραγματευτώ αυτές τις έννοιες με εικαστικούς όρους. Δεν μπορώ από μόνος μου να σταματήσω τους developers που με τις μπουλτόζες καταστρέφουν τα πάντα. Δίπλα από το χωριό μου υπάρχει ο Μελισσόβουνος, εδώ και τριάντα χρόνια, απ’ όσο θυμάμαι, δεν έχουν σταματήσει να τον χαλούν. Κι η δουλειά μου έχει να κάνει και με το άμεσο περιβάλλον μου, αλλά και με τα ταξίδια μου στον κόσμο.
-Στα έργα σου πέρα από τους όποιους συμβολισμούς, υπάρχει και μια διάθεση εικαστικής αφαίρεσης, η οποία προεκτείνεται και σε μια δική σου προσπάθεια ως ανθρώπου να αποβάλλεις τα περιττά;
Επιδιώκω την αφαίρεση, τη λιτότητα στη φόρμα και μέσα φυσικά από την όποια εννοιολογική προέκταση μπορεί να έχει αυτή η εικόνα. Υπάρχει και μια συνειδητή προσπάθεια, η γραφή μου να μοιάζει περισσότερο με σχέδιο. Ενσωματώνονται, δηλαδή, σχεδιαστικά στοιχεία, όπως το περίγραμμα χωρίς γέμισμα, δεν επιδιώκω πλέον να δημιουργήσω όγκο, να κατασκευάσω το τρισδιάστατο, την προοπτική. Όπου χρειάζεται βέβαια θα το κάνω, δεν απορρίπτω τίποτα. Την απλοποίηση στα πράγματα που επιδιώκω τώρα μου την προσφέρει η σχεδιαστική γραμμή, δίνοντας στον πίνακα και μια αίσθηση του πρωτόγονου, κάτι που με έλκει πολύ. Στα έργα αυτά χρησιμοποιώ χαρτί όπου ήδη υπάρχουν απάνω του τυπωμένοι χάρτες, σελίδες από ημερολόγια, κολλώ επίσης εισιτήρια των τρένων κι άλλα μικροπράγματα από τα ταξίδισ μου κι επεμβαίνω πάνω τους σχεδιάζοντας με το πινέλο, θέλοντας να αποδώσω στους πίνακες παρόμοιες ποιότητες των σχεδίων τα οποία έχουν μια επιπλέον φρεσκάδα κι ο χειρισμός τους είναι πιο άμεσος.
-Και με το χρώμα να λιγοστεύει;
Κι αυτό έγινε συνειδητά, διότι θεώρησα ότι δεν είναι ανάγκη να κάνω πόλεμο με εκείνο το χρωματικό κύκλο για να δώσω αισθητικές ή συνθετικές λύσεις. Αντίθετα, λιγοστεύοντας την γκάμα του χρωμάτων μειώθηκαν και τα προβλήματα, προσδίδοντάς μας περισσότερη ελευθερία και δυνατότητες να εκφράσω εκείνα που θέλω.
-Xρώματα γήινα, με το μαύρο να χαρακτηρίζει σχεδόν όλα τα έργα.
Το μαύρο μαζί με το άσπρο. Όπου υπάρχει το ανοιχτό θα υπάρχει και το σκούρο.
-Βλέπουμε και κάποια έργα από τη σειρά τα «Ερωτικά και τα «Ακροβατικά». Ο έρωτας πάντοτε μια ακροβασία, περπάτημα σε τεντωμένο σκοινί;
Έχεις απόλυτο δίκιο και μάλιστα τα ακροβατικά ήταν συνέχεια των ερωτικών κι αυτό ήρθε φυσιολογικά, για δυο λόγους. Πρώτος λόγος η φόρμα, όταν έκανα τα ερωτικά η πλοκή που είχαν τα σώματα φαινόταν σαν ακροβατικό. Και δεύτερος, εννοιολογικά, ένιωθα πως οι ερωτευμένοι είναι μια κατηγορία ακροβατών. Γενικότερα, βέβαια, το ακροβατικό υπάρχει παντού και στο πώς λειτουργεί ο καλλιτέχνης, με το ενδεχόμενο πάντα της πτώσης και της συντριβής. Η τέχνη είναι ρίσκο, έχει κόστος, το οποίο πρέπει να είσαι έτοιμος να πληρώσεις.
-Για σένα ποιο είναι το μεγαλύτερο κόστος;
Η ισορροπία ανάμεσα στον εκπαιδευτικό και στο ζωγράφο. Στο σχολείο δίνω όσο πιο πολλά γίνεται, αλλά αγωνίζομαι να κρατήσω και την ενέργεια εκείνη που με βοηθά να λειτουργώ ως καλλιτέχνης. Αυτό έχει μεγάλο ρίσκο για μένα, είναι, ωστόσο, τόσο μεγάλη η ικανοποίηση που μου δίνει η επαφή μου με τη ζωγραφική επιφάνεια που νιώθω ότι αξίζει κάθε θυσία. Είναι ο τρόπος που ξέρω να επικοινωνώ με τους άλλους. Μέσα από την τέχνη εκείνο που επιδιώκω πάνω απ’ όλα και το συνειδητοποίησα κάνοντας τη σειρά οι «Ακροβάτες», είναι να διατηρήσω την αξιοπρέπεια και την ελευθερία μου.