ΤΡΑΥΜΑ και ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάφου.
Εγκαίνια την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2014 στις 19.30
Τα εγκαίνια θα τελέσει ο Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Γιαννάκης Ομήρου
Διάρκεια έκθεσης: 11 Οκτωβρίου 2014 – 28 Φεβρουαρίου 2015
Homo Triticus
Στις βιτρίνες των Αρχαιολογικών Μουσείων, συχνά συναντάμε εκθέματα που δεν μας συγκινούν για την καλλιτεχνική τους αρτιότητα, αλλά για την δυνατότητά τους να μας συνδέουν με την καθημερινή ζωή ανθρώπων που έζησαν χιλιάδες χρόνια πριν. Αναφέρομαι σε απλά σύνεργα και αντικείμενα οικιακής χρήσης, εργαλεία και κατασκευές για το όργωμα της γης και προπάντων σε αυτούς τους μικρούς απολιθωμένους σπόρους σιταριού και άλλων δημητριακών, που προορίζονταν για καλλιέργειες. Εκεί ακριβώς, το δέος και ο σεβασμός απέναντι σε ένα πολύ μακρινό πολιτισμικό παρελθόν, δίνουν τη θέση τους σε ένα αίσθημα βαθιάς κατανόησης και οικειότητας, το οποίο στηρίζεται στο κοινό ανά τους αιώνες ένστικτο αυτοσυντήρησης και στην εξίσου κοινή προσπάθεια για επιβίωση. Σκεφτόμαστε ότι και εκείνοι όπως και εμείς (χωρίς να είμαι σίγουρη ότι εμείς ακολουθούμε τον σωστό δρόμο), κάτω από πολύ διαφορετικές και κυρίως αντίξοες συνθήκες, αγωνίστηκαν με μόχθο για να βελτιώσουν τν καθημερινή ζωή τους.
Ο Ρήνος Στεφανή είναι ο μόνος καλλιτέχνης που θέλησε να συνδυάσει και τις δύο σημασίες του ρήματος θεραπεύω, φιλοτεχνώντας μια ιδιαίτερα ευρηματική κατασκευή στην οποία και έδωσε τον τίτλο Homo Triticus. Ο ίδιος, ως δημιουργός, θεραπεύει την τέχνη και η τέχνη του (το συγκεκριμένο έργο), ενεργοποιεί συνειρμικά ένα σύνολο συμβολισμών που έχουν σχέση με τον κύκλο καρποφορίας της γης ,με τον επίσης νομοτελειακoύ χαρακτήρα κύκλο της ανθρώπινης ζωής, αλλά και με εικονιστικά στοιχεία από την προηγούμενη δουλειά του, όπως οι σταυρόσχημοι χορευτές και οι μάσκες. Για ένα καλλιτέχνη που τα πρώτα παιχνίδια του ήταν από νερό και γη (πηλός), η επιλογή των εκθεμάτων που θα του έδιναν έμπνευση για την κατασκευή του, δεν μπορούσε παρά να είναι η αίθουσα με τα εκθέματα της Νεολιθικής εποχής. Εκεί είναι τοποθετημένη μια βιτρίνα με σπόρους δημητριακών που καλλιεργούσαν οι αρχαίοι Κύπριοι ενώ στην ίδια αίθουσα , εκτίθεται μια κατασκευή σαν επιτάφια τράπεζα το επάνω μέρος της οποίας αποτελείται από ένα χωμάτινο πλαίσιο – τάφο στο οποίο είναι πλαγιασμένος ένας ανθρώπινος σκελετός του 3.000 π.Χ. από τη Λέμπα. Όπως σημειώνει ο ίδιος, η σύλληψη της ιδέας του Homo Triticus ξεκινά από τον συνδυασμό αυτών των δύο εκθεμάτων. Ωστόσο η εγκατάσταση του Στεφανή, τείνει, σε σχέση με τα δύο αυτά αρχαία εκθέματα, πολύ περισσότερο προς τον διάλογο παρά προς την αντιπαραβολή αντίθετων πραγμάτων. Ο φυτεμένος (από σπόρους σιταριού) πράσινος ανθρωπάκος φορά μια μάσκα-χωνί η οποία με τη βοήθεια μιας πλαστικής σωλήνας ενώνεται με ένα μεγαλύτερο χωνί γεμάτο σπόρους σιταριού. Το χωνί είναι στερεωμένο ψηλά με μεταλλική ράβδο και παραπέμπει σε ορό που κρέμεται πάνω από το κεφάλι ασθενούς σε κρεβάτι νοσοκομείου. Ζωή και θάνατος, αναγέννηση της φύσης και μαρασμός, ασθένεια και καρποφορία, συνυπάρχουν μέσα στον ίδιο, αενάως επαναλαμβανόμενο κύκλο της οικουμενικής σποράς.
Δρ. Νίκη Λοϊζίδου
Ιστορικός Τέχνης και επιμελήτρια της έκθεσης.
ΝΑ ΠΑΤΕ, ΝΑ ΠΑΤΕ
του Ζήνωνα Σιερεπεκλή
http://www.cy-arch.com/na-pate-na-pate-sierepeklis