ECO ART – HIDING ENDEMIC TARGETS, 2017

Η ιστορία των «Στόχων» ξεκίνησε το 1991, όταν ο Ρήνος Στεφανή βρήκε στον Ακάμα ένα διάτρητο στρατιωτικό στόχο. Το 1994 δημιούργησε το έργο  «Στρατιώτες – Στόχοι», το οποίο πραγματεύεται την έννοια της βίας. Με αυτό το έργο και με την «Πράξη με Χώμα» το 1991 στην Γκαλερί Αποκάλυψη, Λευκωσία, ο Στεφανή εισήγαγε στην Κύπρο ένα νέο καλλιτεχνικό είδος που ονόμασε «Πράξεις». Οι «Πράξεις» είναι μια υβριδική μορφή τέχνης όπου συχνά συμμετέχει το κοινό και περιλαμβάνουν εγκαταστάσεις και δρώμενα.

Μέχρι το 1990, τα performance και τα χάπενινγκ ήταν σπάνιο είδος στο εικαστικό τοπίο της Κύπρου. Τα χάπενινγκ του Αντώνη Αντωνίου τη δεκαετία του 1970, οι «Συνέργειες» του Glyn Hughes το 1973 και τα actions του  Horst Weierstall από το 1986 και μετά, είναι τα μόνα καταγεγραμμένα δρώμενα που έχουν παρουσιάσει στη Κύπρο εικαστικοί καλλιτέχνες. Τον Μάιο του 1994, κατά τη διάρκεια έκθεσης του Πανελλήνιου Συμποσίου Τέχνης στην Πύλη Αμμοχώστου στη Λευκωσία, κλάπηκαν τρεις από τους «Στρατιώτες – Στόχους» του Ρήνου Στεφανή. Το συγκεκριμένο περιστατικό τροφοδότησε τα ΜΜΕ με «πολεμικό» υλικό και προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις από την Αστυνομία, τον Δήμο Λευκωσίας, το Επιμελητήριο Καλών Τεχνών Κύπρου και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Από τότε, η «υπόθεση Στόχοι» παραμένει ανεξιχνίαστη στα αρχεία του Τμήματος Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων, με αριθμό μητρώου Σ/744/94.

Τα επόμενα χρόνια, ο Στεφανή πραγματοποίησε διάφορες Πράξεις – χάπενινγκ ενσωματώνοντας σε αυτές και τους Στόχους του. Τον Αύγουστο του 1995, τοποθέτησε 21 «Στρατιώτες – Στόχους» στον Κόλπο των Κοραλλίων ανάμεσα στο πλήθος των λουομένων και το 1997, στην τελετή έναρξης των Ανθεστηρίων στο Παφιακό Στάδιο, χρησιμοποίησε τους «Στόχους» με 200 μαθητές γυμνασίου. Το 1999 δημιούργησε ένα «Στόχο» με ογκόλιθους στο Μαραθόκαμπο της Σάμου. Το 2000, στην έκθεση «Από τη σμίλη στο Electron – Ένας αιώνας Σύγχρονης Κυπριακής Γλυπτικής», στην Αίθουσα Καστελιώτισσα στη Λευκωσία, συμμετείχε με την εγκατάσταση «Ανθρώπινοι Στόχοι», παραλλαγή του έργου «Στρατιώτες – Στόχοι». Οι «Ανθρώπινοι Στόχοι» παρουσιάστηκαν επίσης το 2005 στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας, στην έκθεση «Accidental Meetings».

Το 2011, όντας μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας που εργάστηκε για τον Φάκελο Υποψηφιότητας της Πάφου για τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2017 και με βάση το έργο «Ανθρώπινοι Στόχοι» ο Στεφανή σχεδίασε το πρότζεκτ ‘ON TARGET’.

Όταν η Πάφος κέρδισε τον τίτλο, το «On Target» εντάχθηκε στο επίσημο πρόγραμμα του Πάφος 2017 ως μια από τις σημαντικότερες εκθέσεις της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε  στις 9 Ιουλίου – 30 Σεπτεμβρίου 2017, στη Δημοτική Πινακοθήκη Πάφου με επιμέλεια της Inge Baecker και της Susan Vargas.  Συμμετείχαν ο Ρήνος Στεφανή, Wolf Vostell, Ulrike Rosenbach, molitor&kuzmin και Tammam Azzam.

Την ίδια χρονιά ο Στεφανή έλαβε μέρος στο «Eco Art», ακόμα ένα σημαντικό πρότζεκτ της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Πάφος 2017 που πραγματοποιήθηκε στον Ακάμα. Συμμετείχε με το έργο «Hiding Endemic Targets». Δημιούργησε 49 πανομοιότυπα αντίγραφα του στρατιωτικού στόχου και ζήτησε από τον τοπικό πληθυσμό – βοσκούς, ψαράδες, αγρότες, ιερείς, διανοούμενους κλπ – να τους κρύψουν στη χερσόνησο του Ακάμα. Με αυτή τη συμβολική

«Πράξη» – είκοσι έξι χρόνια μετά την πρώτη σύλληψη της ιδέας του στόχου – το έργο εξελίχθηκε σε μια πράξη εξορκισμού, μια  επιθυμία να εκδιωχθεί από τον Ακάμα – από τον τόπο γενικά –  ένα δυσοίωνο πνεύμα. Το συγκεκριμένο έργο φαίνεται να λειτουργεί αποτροπαϊκά ενάντια στην κατάρα της ανθρώπινης αυτοκαταστροφής.

Ο Στεφανή θεωρεί ότι ο στόχος εμπεριέχει δύο αντιφατικές εικόνες. Τον ίδιο τον στόχο αλλά και μιαν ανθρώπινη μορφή. Ο Στεφανή διερευνά αυτή την οπτική αμφισημία και θέτει υπό αμφισβήτηση τη συμβατική σημασιολογία της εικόνας. Αποκαλύπτει κρυφές σημασίες κι αναδεικνύει ένα οξύμωρο σχήμα: Ο άνθρωπος στοχεύει την εικόνα του, στοχεύει τον εαυτό του! Η βία επιστρέφει νομοτελειακά στον φορέα της. O διάτρητος «Στόχος» με τη μορφή του ανθρώπου αποκτά μεταφορική σημασία, γίνεται η διανοητική εικόνα της εποχής μας. Μήπως οι «Στόχοι» είναι προειδοποιητικό σήμα; Μήπως η τέχνη πρέπει να ανανεώσει τη γλώσσα της για να επικοινωνήσει με το ευρύτερο κοινό; Αυτά τα ερωτήματα παραμένουν ανοικτά.

Ζούμε σε μια ταραγμένη εποχή. Οι πόλεμοι – που μαίνονται όχι μακριά απ’ την Κύπρο – έχουν αναγκάσει εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις και η άνοδος των ακροδεξιών ιδεολογιών μπορούν να μετατρέψουν τον καθένα από εμάς σε πιθανό στόχο. Καταστάσεις σαν κι αυτές προ(σ)καλούν τον καλλιτέχνη και τον θεατή να θέσουν μια σειρά ερωτημάτων. Πώς μπορεί η τέχνη να υιοθετήσει μια αποτελεσματικότερη κριτική προσέγγιση απέναντι σε ένα άδικο κι επικίνδυνο κοινωνικοπολιτικό σύστημα; Ποιος είναι ο κοινωνικός ρόλος της τέχνης στην εποχή της εικονικής πραγματικότητας;

Από τον κατάλογο της έκθεσης ‘On Target’, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης Πάφος 2017, Δημοτική Πινακοθήκη Πάφου.  

 

Targets in a line in a landscape

Hiding Endemic Targets,2017
Eco Art
Akamas, Cyprus

Targets in a line in a landscape

Hiding Endemic Targets,2017
Eco Art
Akamas, Cyprus

Hiding Endemic Targets

Hiding Endemic Targets,2017
Eco Art
Akamas, Cyprus

A person holding a Target

Charalambos I.Stefani, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

Rinos Stefani's family holding a target

Rinos, Aris, Orestis Stefani, Susan Vargas 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target

Spiros Stefani 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Christos Foukaras & Mariam Suhanova, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Costas + Daniella Mouyiannou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Yiannis + Galia Ioannou , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Mikis Siannis+Eleni Vretou , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets +Eleni Vretou

A couple holding a target

Yiannis+Maro Roidis , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Yiannos Economou + Galina Dimova , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Ricardo and Sylva Lopez, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

Hiding Endemic Targets

Sylvia Nicolaides + Nicolas Iordanou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Andreas & Thea Evlavis, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Andreas Constantinou , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

Costas and Fytoula Neophytou , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Paschalis Papapetrou , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Pambis Anayiotos , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Michalis Skoullos , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

Hiding Endemic Targets

Annie Erotokritou+ Daphne Metaxa+Lara Paci , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Christiana Mouzouri , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets holding an Endemic Target of Rinos Stefani in Eco Art project

A couple holding a target

Vassos+Eleftheria Demetriou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Peter + Aristi Neophytou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Stelios & Angela Sofokli, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Savvas Tamamounas, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Petros Mavros , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

Hiding Endemic Targets

Charalambos Bakirtzis, Demetra Papanikola- Bakirtzis, Charis+Valentina Karagiannis, Susan Vargas , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Anna Yiannakou
Eco Art, Hiding Endemic Targets, 2017

Hiding Endemic Targets

Chiaki Kamikawa + Giorgos Yianikos , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Thanos Savvides , 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A priest holding a Target

Pater Charalambos of Arodes, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Michalis Chimarrides, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

Hiding Endemic Targets

Giorgos+Olympia+Odyseas Lazoglou+Klitsa Antoniou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Georgos Georgiou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Nikolis Peyiotis, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

Hiding Endemic Targets

Marianna+Aphroditi Constanti, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Voula Kokkinou En Tipis, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Zinon Neophytou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Evagoras Karageorgis, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Erica Charalambous, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Fotini Christodoulou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Eleni Demetriou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

Hiding Endemic Targets

Dimitris+Andreas Symeou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Ergenc Mehmet+Fytoula Polydorou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Andreas Ioannou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Savvas Tsartellaris, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Chryso Onisiforou+Yiannis Kyriakou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Christos Geologist, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A person holding a Target in Eco Art project

Antonis Pillas, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

A couple holding a target

Akis+Miria Ioannou, 2017
Eco Art, Hiding Endemic Targets

Sheep in front of the Hiding Endemic Targets

Hiding Endemic Targets,2017
Eco Art
Akamas, Cyprus

Stefani installing Hiding Endemic Targets

Hiding Endemic Targets,2017
Eco Art
Arodes Akamas